آمینواسید یکی از مولکول های زیستی پروتئین می باشد که از زیر واحدهای آمینو اسید تشکیل می شوند. قالب و ساختمان پیچیده اسیدهای آمینه نقش فوق العاده ای را در کارکرد و مراقبت از سیستم های بیولوژیکی ما دارد. روند تبدیل ماده غذایی پروتئینی به آمینواسید که در جریان خون توسط بدن جهت فرآیندهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. ما در این مقاله سعی می کنیم نکات ابهام آمیز آمینواسید را برای شما باز گو کنیم پس با ما همراه شوید تا به اهمیت این بلوک های سازنده پروتئین پی ببرید.
آمینواسید چیست؟
آمینواسیدها (AminoAcids) یا به اختصار آمینوها، ترکیبات بسیار مهمی هستند که به عنوان واحدهای سازنده پروتئین نقش ایفا می کنند. آنها نقش بسیار مهمی در بدن دارند و برای بسیاری از فرایندهای بیولوژیکی حیاتی هستند هر آمینو اسید شامل یک گروه آمین (-NH₂) و یک گروه کربوکسیل (-COOH) ) ویک زنجیره جانبی (R) است که تنوع آمینو اسیدها را تعیین می کند.
بیشتر بخوانید: بهترین مکمل های قبل از تمرین
دسته بندی آمینواسیدها:
- آمینواسیدهای ضروری: این آمینواسیدها باید از طریق رژیم غذایی تامین شوند زیرا بدن قادر به ساخت آنها نیست.
- آمینواسیدهای غیرضروری: این آمینواسیدها توسط بدن ساخته می شوند و نیاز به تامین آنها از طریق غذا نیست.
- آمینو اسیدهای نیمه ضروری: در بعضی از شرایط خاص مانند رشد یا بیماری بدن نیاز بیشتری به آمینواسید دارد و ممکن است بدن قادر به تولید اندازه کافی آنها نباشد.
آمینو اسیدهای ضروری و غیرضروری کدامند؟
- آمینواسیدهای ضروری: لوسین، ایزولوسین، والین، لیزین، متیونین، فنیل آلانین، ترئونین، هیستیدین و تریپتوفان آمینواسیدهای ضروری هستند که آنزیم های سنتز آن ها در بدن پستانداران وجود ندارد.
- آمینو اسیدهای غیر ضروری: آسپارژین، آلانین، آسپارتیک اسید، گلوتامیک اسید، آرژنین، سیستئین، گلوتامین، گلایسین، پرولین، سرین و تیروزین از آمینواسیدهای غیر ضروری هستند که توسط خود بدن ساخته می شود بدن نیاز به دریافت آن ها از رژیم غذایی ندارد.
- آمینواسیدهای نیمه ضروری: آرژنین، سیستئن، گلوتامین، تیروزین، گلایسین، پرولین، سرین، از اسیدهای نیمه ضروری هستند که در مواقع خاص از جمله مصرف داروهای شیمی درمانی و تمرین ورزشی مداوم دریافت آنها از رژیم غذایی واجب است.
مکمل آمینواسید چیست؟
مکمل های آمینواسید به محصولات تغذیه ای گفته می شود که حاوی آمینواسیدها، اجزای سازنده پروتئین ها، هستند. آمینو اسیدها نقش های مختلفی در بدن ایفا می کنند و به عنوان واحدهای اساسی برای رشد، ترمیم و حفظ سلامت بافت ها عمل می کنند این مکمل ها در بین ورزشکاران، بدنسازان و افرادی که به دنبال افزایش حجم عضلات بدن و یا بهبود عملکرد ورزشی هستند بسیار پرطرفدار است.
مزایای مصرف مکمل های اسید آمینو
-
افزایش عملکرد ورزشی :
برخی آمینواسیدها مانند لوسین به بهبود عملکرد ورزشی و افزایش انرژی بدن کمک می کند.
-
افزایش حجم عضلات:
استفاده از آمینواسیدها برای ساخت و ترمیم بافت های عضلانی گزینه بهتری است.
-
بهبود و ترمیم بدن:
مصرف این مکمل ها بعد از تمرین می تواند به کاهش خستگی و درد عضلانی کمک کند.
-
تقویت سیستم ایمنی:
مصرف برخی آمینواسیدها می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.
معایب مصرف مکمل های آمینواسید چیست؟
مصرف مکمل های آمینواسید اگر چه می تواند مزایای بسیاری داشته باشد اما ممکن است در بعضی از افراد عوارض جانبی ایجاد کند. بعضی از افراد در هنگام مصرف آمینواسید به مشکلات گوارشی مانند نفخ و ناراحتی معده دچار می شوند و برخی مکمل ها حاوی مواد افزودنی هستند که باعث ایجاد حساسیت در فرد مصرف کننده می شوند.
نکته قابل توجه که در مورد عوارض اسیدآمینو باید در نظر داشت این است که مصرف طولانی و بلند مدت اسیدآمینو می تواند بار اضافی به کلیه ها و کبد اضافه کند و شخص به بیماری کلیوی و کبد دچار شود. برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف بیش از حد این محصول می تواند باعث عدم تعادل در سطح آمینواسیدها شود و عملکرد بدن را مختل کند و به مصرف کننده های آمینواسید توصیه می شود که اگر به بیماری قلبی دچار هستند اصلا استفاده نکنند.
بیشتر بخوانید: ال سیترولین چیست
نحوه مصرف آمینواسید
مصرف مکمل های آمینواسید بستگی به نیازهای فردی و نوع مکمل دارد. توصیه می شود قبل از شروع مصرف با یک متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنید تا دوز و زمان مناسب مصرف را برای شما تعیین کند.
منابع طبیعی اسید آمینو
آمینواسیدها اجزای سازنده پروتئین ها هستند و می توان آن ها را از منابع غذایی طبیعی متنوعی دریافت کرد. گوشت و فراورده های دامی مانند گوشت گاو و گوسفند وبره و همچنین پروتئین های حیوانی کم چرب مانند مرغ و بوقلمون و ماهی ها مانند سالمون حاوی آمینواسیدهای با کیفیت هستند.
از دیگر منابع طبیعی آمینواسید می توان به موارد دیگری مانند: تخم مرغ، لبنیات، حبوبات، غلات کامل مثل برنج قهوه ای و گندم کامل و کینوا، آجیل و دانه ها، سویا و محصولات آن، همچنین میوه ها و سبزیجات و محصولات تخمیری مانند ماست یونانی ، کفیر اشاره کرد. مطلب مهم دیگر این است که برای دریافت همه آمینواسیدهای ضروری به ویژه در رژیم گیاهخواری ترکیب متنوعی از منابع پروتئین گیاهی مانند ( حبوبات و غلات) ضروری است.
وظایف مهم و متنوع آمینواسید در بدن چیست؟
آمینواسیدها واحدهای سازنده پروتئین ها هستند که در ساخت و ترمیم بافت های بدن مانند عضلات و پوست نقش دارند و به تقویت و سیستم ایمنی بدن کمک می کنند و برای تولید آنزیم ها و هورمون های رشد بدن نیز بسیار موثر هستند. برخی آمینواسیدها نقش مهمی در حمل و نقل مواد مغذی و مولکول های حیاتی مانند اکسیژن و نیتروژن در خون را ایفا می کنند.
آمینو اسیدها با تنظیم تعادل نیتروژن بدن می توانند برای حفظ و سلامت عضلات و جلوگیری از تجزیه آنها کمک کنند. از دیگر وظایف آمینو اسید در بدن می توان به تولید انتقال دهنده های عصبی ، حفظ سلامت پوست و مو، کمک به سم زدایی بدن ، تنظیم قند خون اشاره کرد.
مصرف اسید آمینو برای چه کسانی مفید است؟
مصرف اسیدآمینو برای گروه های مختلفی از افراد می تواند مفید باشد به ویژه برای کسانی که نیاز به حمایت اضافی در برخی جنبه های سلامتی و عملکرد بدن دارند. در ادامه به آن دسته از افرادی که مصرف اسید آمینو برای آن ها مفید است اشاره می کنیم:
مصرف اسیدآمینو برای ساخت عضلات و تسریع در بهبودی پس از تمرینات سخت و همچنین کاهش خستگی و بهبود عملکرد ورزشکاران و بدنسازان مفید است. افرادی که به دلایل مختلف رژیم غذایی کم پروتئیین دارند و یا تحت استرس شدید هستند، افرادی که مبتلا به اختلالات متابولیکی، افراد با کمبود انرژی و خستگی مزمن، افراد مسن ، از جمله افرادی هستند که به مصرف اسید آمینو نیاز دارند.
چه کسانی نباید آمینو اسید مصرف کنند؟
اگر چه مصرف آمینواسیدها برای بسیاری از افراد مفید هستند اما در برخی شرایط خاص و یا برای برخی گروه ها مصرف آنها ممکن است مناسب نباشد و یا تحت نظر پزشک صورت گیرد. در ادامه به افرادی که ممکن است مصرف اسیدآمینو مضر باشد اشاره می کنیم:
افراد با بیماری کلیوی، افراد با بیماری کبدی، افراد مبتلا به بیماری متابولیک، افراد با حساسیت به مواد خاص، افراد با سابقه مشکلات گوارشی، زنان باردار و شیرده، افراد با فشار خون بالا و مشکلات قلبی ، مصرف اسیدآمینو توصیه نمی شود.
بیشتر بخوانید: اچ ام بی چیست
از کجا بفهمیم کمبود اسید آمینو در بدن داریم؟
علائم کمبود اسیدآمینو ممکن است متنوع باشند واین علائم بستگی به نوع اسیدآمینو کمبود یافته دارد. در اینجا به برخی از نشانه های کمبود اسیدآمینو در بدن اشاره می کنیم:
مشکلات عضلانی و ضعف عضلات،اختلالات پوستی ومو، خستگی وضعف عمومی، مشکلات گوارشی ، مشکلات روانی و خلقی، سیستم ایمنی ضعیف بدن، درد و التهاب مفاصل ، از جمله مواردی هستند که به کمبود اسیدآمینو در بدن ربط دارند.
کلام آخر
اسیدآمینو اجزای اصلی ساختار پروتئین ها هستند و نقش حیاتی در عملکرد صحیح بدن ایفا می کنند. این مولکول ها برای رشد و ترمیم بافت ها، تولید انرژی، تقویت سیستم ایمنی بدن، ضروری هستند. کمبود اسیدآمینو می تواند منجر به مشکلات جدی از جمله ضعف عضلانی ، خستگی ، اختلالات گوارشی، و بعضی عوامل دیگر گردد. ما در این مقاله سعی کردیم شما را با نکات کلیدی اسیدآمینوآشنا کنیم امیدواریم در این راستا موثر واقع شده باشیم.